geniş zaman hakkında
“Ben 7’de kalkarım. / Haftasonları alışverişe giderim. / Her yaz kuzenimi ziyaret ederim.” cümlelerindeki gibi alışkanlık ya da günlük, aylık, yıllık olarak düzenli veya düzensiz aralıklarla yaptığımız işleri anlatırken kullandığımız;
“Filler Afrika’da yaşar.” / Bankalar 8’de açılır. / Güneş doğudan doğar.” cümlelerindei gibi herkesin bildiği genel geçer kurallardan bahsederken kullandığımız;
“Su 100 derecede kayanar. / Sıcak hava yükselir. / Ağaçlar oksijen üretir.” cümlelerinde olduğu gibi bilimsel kurallardan bahsederken kullandığımız;
zamana geniş zaman diyoruz.
Zamanı zaman yapan fiillere getirilen eklerdir. Geniş zamanda ise fiile bazen hiç bir ek gelmez bazen ise “-s” eki eklenir. Tabi bu “-s” eki bazen “-es” bazen de “-ies” şeklinde olabilir. Bu küçük detayları konuyu kavradıktan sonra tekrar inceleyelim. Şimdi bu “-s” ekinin nezaman kullanılıp kullanılmadığına bakalım.
Bu konuyu zamirler üzerinden anlatmak en kısa yoldur. Türkçede olduğu gibi İngilizcede de Özne Zamirleri vardır. [zamirler yani adıllar isimlerin yerine kullanılan sözcüklerdir.] Zamirler
1. tekil kişi: Ben = I
2. tekil kişi: Sen = You
3.tekil kişi: O = He / She / It ***
1. çoğul kişi: Biz = We
2. çoğul kişi: Siz = You
3. çoğul kişi: Onlar = They
***[He = o erkek, She = o kız, It = o hayvan yada o varlık]
şeklinde karşılıklı olarak eşleştirilir. Ve burada farketmeniz gereken “O = He / She / It” zamiridir. Çünkü “-s” eki sadece “O” diyebileceğimiz kişi yada zamirler ile birlikte kullanılır.
Mesela;
“kitap okumak = read a book”
ve kitabı okuyan kişi:
Ben ise >>> I read a book.
Sen ise >>> You read a book.
Biz ise >>> We read a book.
Siz ise >>> You read a book.
Onlar >>> They read a book.
Ancak kitabı okuyan ben, sen değil de başka bir kişi / kız / erkek ise fiile “-s” eki eklenir.
O kız >>> She reads a book.
O erkek >>> He reads a book.
O robot >>> It reads a book.
Ahmet >>> Ahmet reads a book.
Abim >>> My brother reads a book.
Küçük kız >>> The little girl reads a book.
Not: Örnekte verilen eylem kitap okumak değil de “kahve içmek = drink coffee” olsaydı yine drink fiiline “-s” ekine dikkat etmemiz gerekirdi.
“kahve içmek = drink coffee”
Ben ise >>> I drink coffee.
Sen ise >>> You drink coffee.
Biz ise >>> We drink coffee.
Siz ise >>> You drink coffee.
Onlar >>> They drink coffee.
Ancak kitabı okuyan ben, sen değil de başka bir kişi / kız / erkek ise fiile “-s” eki eklenir.
O kız >>> She drinks coffee.
O erkek >>> He drinks coffee.
O robot >>> It drinks coffee.
Robert >>> Robert drinks coffee.
Babam >>> My father drinks coffee.
Yaşlı adam >>> The old man drinks coffee.